Đình làng và nhà thờ chư phái tộc Hải Châu

Tọa lạc giữa phố xá sầm uất, đình làng Hải Châu Đà Nẵng là di tích cổ xưa còn sót lại lưu giữ lịch sử của thành phố biển miền Trung. Nhịp điệu hối hả của phố xá dường như tách biệt với khung cảnh cổ kính rêu phong của đình làng.

Đình làng Hải Châu nằm ngay trung tâm thành phố Đà Nẵng, hẻm 48 Phan Châu Trinh, quận Hải Châu. Theo gia phả tộc Nguyễn Văn, các bậc tiền bối khai khẩn làng Hải Châu vốn có nguồn gốc từ làng Hải Châu của tỉnh Thanh Hóa. Sau đó họ theo chân vua Lê Thánh Tông khai phá đất đai, cư ngụ tại vùng đất này vào cuối thế kỷ 15.

Vào năm Gia Long thứ 5 (1804), các hương chức làng Hải Châu xin vua cho lập đình thờ Thành Hoàng làng và các vị Tiền hiền, Hậu hiền của làng. Đến năm 1858, đình bị hư hại nặng do thực dân Pháp xâm lược.

Sau hai năm, dân làng dựng lại ngôi đình tại khu đất nay là Đại học Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng. Đến năm 1903, người Pháp chiếm đình làm nơi điều trị bệnh nhân trong dịch bệnh đậu mùa. Một năm sau, đình làng Hải Châu Đà Nẵng được trả lại cho dân làng.

Nhưng người dân làng cho rằng ngôi làng bị ô uế nặng nên làm đơn thỉnh nguyện dâng lên vua Thành Thái xin xây dựng lại ngôi đình tại vị trí như ngày nay.

Đình làng Hải Châu hiện nay có diện tích 144 mét vuông, chia thành ba gian gồm mái hiên, hậu bái, hậu tẩm. Kiến trúc đình được phân bố trong một không gian hài hòa, không khí trang nghiêm. Toàn bộ các thiết chế đình, cổng tam quan, hồ sen được sắp xếp theo trục dọc Bắc Nam.

Khu vực di tích đình, nhà thờ Tiền hiền, nhà thờ 43 chư phái tộc, Miếu Bà được bố trí theo trục ngang Đông Tây. Mặt tiền đình quay về hướng Nam, giữa là ngôi đình, bên cạnh phía Đông là ngôi nhà Tiền hiền, Miếu Bà; phía Tây là ngôi nhà thờ 43 chư phái tộc.

Phần hậu tẩm được gắn kết bằng khung gỗ, các thanh trính, xuyên đều chạm trổ, chính giữa bộ vì kèo có con đội với 8 cột gỗ tròn nhẵn bóng. Nhà thờ 42 chư phái tộc xây theo lối ngang, chiều dài 11,3m, rộng 13,7 m gồm ba gian, hai chái; mái lợp ngói âm dương như đình, đầu hồi ghi các chữ “Kĩnh Ái Tự”, phía trước mái đình là hồ sen, non bộ hình chữ nhật.

Tuy đình làng đã qua nhiều lần tu sửa nhưng hầu như vẫn giữ nguyên dáng vẻ ban đầu. Không những thế đình còn lưu giữ nhiều hiện vật lịch sử như quả chuông đồng cao 1,3 m, 10 tấm liễn sơn son thếp vàng, 3 tấm bia ký bằng đá cẩm thạch, 6 bức hoành phi… Ngày 12-7-2001, đình làng Hải Châu Đà Nẵng được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Năm 2009, lễ hội đình làng Hải Châu được nâng cấp quy mô lớn hơn cùng dịp với giỗ Tổ Hùng Vương nhằm nhắc nhở cháu con luôn nhớ về tổ tiên, nguồn cội và các bậc tiền nhân có công tạo dựng ra làng Hải Châu.

Đình làng không chỉ thỏa mãn nhu cầu tâm linh tín ngưỡng của người dân và du khách mà còn lưu giữ lối kiến trúc cổ điển với các nét đẹp nền nã xưa cũ. Đến đình làng Hải Châu là tìm về không gian xanh trong lành trong bầu không khí yên ả.

Nguồn : Sưu tầm